Etika në shkolla, pasqyra e shoqërisë sonë.

Disa kohë më parë, në momente relaksi duke shfletuar rrjetet sociale, vëmendjen time e tërhoqi një postim. Në përmbledhje, postimi thoshte si më poshtë:

Në një shkollë në Greqi, gjatë zgjedhjeve për këshillin e shkollës me 15 anëtarë, një nxënës i korruptoi shokët e tij të klasës (5 euro për nxënës) që ta votonin dhe ai të zgjidhej.

Ndërsa lexoja, mendja ime u mbush me mendime. A janë lajme të rreme? Si reaguan fëmijët ndaj ryshfetit? A ndërhynë mësuesit? Pse nxënësi iu drejtua ryshfetit?

Kur flasim për etikën, të gjithë supozojmë se është diçka teorike, një koncept filozofik që kryesisht i përket "të tjerëve" dhe jo neve, ose kur na përket neve, të njëjtat "rregulla" nuk vlejnë. Ne nuk duhet të përballemi me veprimet tona "imorale" nëse ato nuk janë kaq serioze ose nëse "të gjithë bëjnë të njëjtën gjë". Një racionalizim dhe normalizim në mënyrë që të mos na duhet të introspektojmë veprimet dhe ndjenjat tona individualisht dhe si shoqëri.

Por si ndikon kjo në arsimin dhe fëmijët?

Sipas Georgopapadakou dhe një grupi studiuesish (1990), arsimi është përpjekja e brezit të rritur për të ndikuar brezin e ri përmes edukimit intelektual, moral dhe fizik sipas një plani të caktuar dhe për një qëllim të caktuar.

Kështu, të rriturit përpiqen të formojnë brezat e rinj me vlerat shpirtërore dhe morale që duan të kenë në shoqëritë e tyre. Por kur shohim problemet morale që të rinjtë përballen pothuajse çdo ditë në shkolla, mund të shohim lehtësisht se ato janë identike me ato që përballemi në shoqërinë e gjerë.

Dhe kështu, pyetja mbetet. Pse fëmijët përballen me problemet morale që përballen edhe në shoqërinë e gjerë?

Përgjigja e shkurtër është sepse komuniteti shkollor është një miniaturë e shoqërisë.

Por nëse mund të elaborojmë pak më tej, arsyet janë të shumta. Një nga arsyet është se shteti nuk është i ndjeshëm, kështu që nuk integron mësimin e etikës në kurrikulën shkollore, por mbështetet në programe edukative sporadike ose rritje të ndërgjegjësimit.

Një tjetër arsye është se niveli zhvillimor i gjykimit moral të mësuesve nuk është i kënaqshëm (Chang, 1994; Cummings et al., 2001), kështu që mësuesit nuk mund të edukojnë nxënësit e tyre kur ata vetë nuk kanë një nivel të zhvilluar të gjykimit moral. Ryan dhe Bohlin (1999) argumentuan se çdo përpjekje për të zbatuar programe edukative etike nuk do të jetë e suksesshme nëse mësuesi nuk ka një karakter të mirë dhe moral.

Dhe së fundi, një nga arsyet më të rëndësishme është udhëzimi i pamjaftueshëm që fëmijët marrin nga familjet e tyre mbi çështjet etike.

Por si mund të ecim drejt një të ardhmeje më të mirë?

Përmirësimi i ndërgjegjësimit moral në shkolla kërkon një qasje graduale, pasi çdo hap i vogël drejt këtij qëllimi është i rëndësishëm dhe i vlefshëm. Një mënyrë është integrimi i çështjeve etike në kurrikulën në të gjitha nivelet e arsimit. Kjo mund të arrihet përmes mësimeve specifike të etikës, por edhe përmes integrimit të aspekteve etike në lëndë të ndryshme.

Përveç kësaj, është e rëndësishme të mësohen aftësi themelore si marrja e vendimeve, të menduarit kritik, bashkëpunimi dhe zgjidhja e problemeve. Këto aftësi kontribuojnë në zhvillimin moral të nxënësve duke i përgatitur ata për të përballuar dilemat etike.

Gjithashtu, trajnimi i vazhdueshëm i mësuesve është thelbësor për të përmirësuar aftësitë e tyre në mësimin e vlerave dhe sjelljeve morale. Kjo siguron që mësuesit të jenë të pajisur për të transmetuar në mënyrë efektive vlerat morale tek nxënësit.

Në këtë përpjekje, promovimi i dialogut të hapur në klasë dhe në shtëpi për çështjet etike është kyç. Ky dialog përmirëson kërkimin intelektual të nxënësve dhe promovon zhvillimin e të menduarit të tyre kritik.

Së fundi, përfshirja e familjeve të fëmijëve në programe dhe ngjarje edukative që forcojnë vlerat morale është jetike. Kjo krijon një qasje bashkëpunuese midis shkollës dhe familjes për zhvillimin gjithëpërfshirës moral të nxënësve.