Οι βανδαλισμοί στα σχολεία είναι ένα χρόνιο και επίμονο πρόβλημα, το οποίο πιο συχνά συναντάται κατά τη διάρκεια της εφηβικής ηλικίας. Μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορες μορφές, από γκράφιτι στους τοίχους μέχρι καταστροφή περιουσίας όπως ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αφήνοντας μπορεί και χρόνιες επιπτώσεις στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στις κοινότητες που τα περιβάλλουν. Ωστόσο, πέρα από τις υλικές καταστροφές, το ζήτημα του βανδαλισμού βαθύτερο και απαιτεί από την κοινωνία και ιδιαίτερα από την σχολική κοινότητα προσοχή και δράση. Δεν πρόκειται απλώς για την επιδιόρθωση των σπασμένων παραθύρων ή το βάψιμο των τοίχων ή την αγορά καινούργιων υπολογιστών - πρόκειται για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών και την καλλιέργεια της αίσθησης ευθύνης μεταξύ των εφήβων.
Αρχικά είναι σημαντικό να αντιληφθούμε από που είναι πιθανόν να πηγάζει μια τέτοια παραβατική συμπεριφορά όπως ο βανδαλισμός. Οι 3 κύριες πηγές από όπου προέρχεται ο βανδαλισμός είναι οι ίδιες με τις πηγές της γενικότερης εφηβικής παραβατικότητας και είναι, η οικογένεια και τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει, τα κοινωνικά προβλήματα που απαρτίζουν την κοινωνία και η επιρροή των συνομήλικων. Επίσης είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τις περισσότερες φορές ένας έφηβος δεν ξεκινάει τον βανδαλισμό ξαφνικά στην εφηβεία, η παραβατικότητα συνήθως έχει ενδείξεις ήδη από την προσχολική ηλικία και από το δημοτικό, κάθε φορά με διαφορετικές εκφάνσεις.Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της πρόληψης και της προσέγγισης των προβλημάτων πριν αυτά εξελιχθούν σε σοβαρότερες μορφές παραβατικής συμπεριφοράς, όπως ο βανδαλισμός.
Συχνά όμως, η αντιμετώπιση των περιστατικών βανδαλισμού στα σχολεία αντιμετωπίζεται παίρνοντας μέτρα αποτροπής των δραστών όπως η χρήση καλού φωτισμού στα προαύλια των σχολείων, η χρήση καμερών και η παρακολούθηση των χώρων των σχολείων. Αν και αρκετές φορές τέτοιου είδους μέτρα, μπορεί να φαίνονται επιτυχημένα, στην πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζουν την «αρρώστια» αλλά το «σύμπτωμα».
Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του βανδαλισμού στη σχολική κοινότητα το σημαντικότερο, όπως και σχεδόν σε όλα τα φαινόμενα της εφηβικής παραβατικότητας, η πρόληψη είναι το σημαντικότερο.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που αποσκοπούν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τις συνέπειες του βανδαλισμού και στην προώθηση του σεβασμού των κοινόχρηστων χώρων μπορούν να είναι αποτελεσματικά. Επίσης, κεντρικό ρόλο στην καταπολέμηση του βανδαλισμού των εφήβων παίζει η δημιουργία αίσθησης ευθύνης και ιδιοκτησίας των μαθητών απέναντι στο σχολικό τους περιβάλλον. Όταν οι έφηβοι αισθάνονται μια προσωπική σχέση με το σχολείο τους, είναι λιγότερο πιθανό να εμπλακούν σε συμπεριφορές που θα μπορούσαν να το βλάψουν. Η ενθάρρυνση των μαθητών να είναι υπερήφανοι για το σχολείο τους μέσω πρωτοβουλιών όπως τα έργα καθαρισμού της σχολικής κοινότητας και η ζωγραφική τοιχογραφιών όχι μόνο ομορφαίνει τα σχολεία αλλά και ενισχύει την αίσθηση του ανήκειν και της ευθύνης των εφήβων. Τέλος, σημαντικός είναι και ο ρόλος της πολιτείας, ο οποίος έχει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προληπτικών προγραμμάτων που στοχεύουν στη συμμετοχή των εφήβων σε εξωσχολικές δραστηριότητες (π.χ. τέχνες, αθλητισμός, περιβαλλοντική εκπαίδευση) που κινούν το ενδιαφέρον τους και αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα τους.
Ο εφηβικός βανδαλισμός είναι ένα σύνθετο ζήτημα με εκτεταμένες συνέπειες, αλλά δεν είναι ανυπέρβλητο. Με την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών και την ενίσχυση της αίσθησης ευθύνης και ανήκειν μεταξύ των εφήβων, μπορούμε να δημιουργήσουμε ασφαλέστερα, καλύτερα σχολικά περιβάλλοντα, όπου ο σεβασμός και η συνεργασία κυριαρχούν.
Comments