Το σχολείο είναι ένας χώρος ανταλλαγής γνώσεων και προετοιμασίας της νέας γενιάς για την είσοδο τους στην κοινωνία. Αναπόφευκτα τα παιδιά μεταφέρουν στη σχολική κοινότητα όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και οι κοινωνίες και τα ενσωματώνουν στις δικές τους «μικρές κοινωνίες».
Ο ρατσισμός στα σχολεία είναι ένα θέμα που απασχολεί εκπαιδευτικούς, γονείς αλλά και όλη την κοινωνία και ένα θέμα που δεν πρέπει να αγνοείται.
Τα ρατσιστικά φαινόμενα παρατηρούνται συχνά στα σχολεία. Μάλιστα σχεδόν ½ των μαθητών σε Ελλάδα, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Βουλγαρία (48,75%) έχουν γίνει μάρτυρες ή έχουν βιώσει ρατσιστικά φαινόμενα (σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος Future Integrity Leaders που χρηματοδοτείται από το Erasmus+). Σύμφωνα με έρευνα του Συνηγόρου του Παιδιού το 66% των παιδιών θεωρούν ότι υπάρχει ρατσισμός στο σχολείο τους.
Τα ρατσιστικά φαινόμενα μπορεί να κυμαίνονται από απροκάλυπτες επιθέσεις και διακρίσεις έως ασυνείδητες προκαταλήψεις. Μάλιστα οι ασυνείδητες προκαταλήψεις είναι αρκετά δύσκολο να εντοπιστούν. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν επηρεάζει μόνο τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των μαθητών που δέχονται τέτοιες ρατσιστικές επιθέσεις, αλλά επιβαρύνει και την ψυχική τους υγεία.
Πως μπορούν να βοηθήσουν γονείς και εκπαιδευτικό προσωπικό;
Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν τον πιο σημαντικό ρόλο και είναι αυτοί που μπορούν να αποτρέψουν αλλά και να διαχειριστούν τέτοια περιστατικά.
Η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος εμπιστοσύνης στο σχολείο και στο σπίτι πρέπει να είναι προτεραιότητα όπως και η καλλιέργεια ενσυναίσθησης και ηθικής των παιδιών. Οι συζητήσεις για τον ρατσισμό πρέπει να είναι ανοιχτές και περιστατικά ρατσισμού πρέπει να συζητούνται τόσο στην τάξη όσο και στο σπίτι. Εννοείται ότι οι συζητήσεις προσαρμόζονται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού αλλά η αποφυγή τέτοιων συζητήσεων δεν είναι η κατάλληλη αντίδραση.
Όταν είμαστε μπροστά σε ένα ρατσιστικό φαινόμενο, είτε ως γονείς είτε ως εκπαιδευτικοί, η διαχείριση του είναι ιδιαίτερα σοβαρή και λεπτή διαδικασία. Κάθε περίπτωση και περιστατικό θα έχει διαφορετικό τρόπο διαχείρισης.
Όμως μια διαδικασία διαχείρισης τέτοιων περιστατικών θα μπορούσε να είναι:
Αρχικά παρατηρείται το περιστατικό. Μπορεί να εντοπιστεί από κάποιον συμμαθητή ή συμμαθητές ή από κάποιον εκπαιδευτικό. Πρώτη προτεραιότητα είναι να εξασφαλιστεί ότι όλα τα παιδιά είναι ασφαλή. Το περιστατικό αναφέρεται στον υπεύθυνο καθηγητή της τάξης καθώς και στον διευθυντή του σχολείου.
Στη συνέχεια είναι σημαντικό να πραγματοποιηθούν συναντήσεις με τα παιδιά που είχαν εμπλοκή στο περιστατικό. Σε αυτές τις συναντήσεις θα διερευνηθούν τα αίτια και θα συζητηθεί εκτενώς το περιστατικό στην προσπάθεια κατανόησης των γεγονότων.
Αναλόγως το περιστατικό μπορεί να είναι απαραίτητο να επιβληθούν οι ανάλογες κυρώσεις στον θύτη και να παρασχεθεί ψυχολογική υποστήριξη στο θύμα. Επίσης θα πρέπει να γίνεται ενημέρωση των γονιών για το περιστατικό καθώς η συμβολή τους στη διαχείριση τέτοιων περιστατικών είναι σημαντική.
Τέλος, μια καλή πρακτική θα ήταν, όταν παρατηρούνται τέτοια ρατσιστικά φαινόμενα να λαμβάνονται υπόψιν από το σχολείο και να διοργανώνονται εκδηλώσεις- συζητήσεις- ημερίδες κατά του ρατσισμού για την έγκαιρη αντιμετώπιση τους.
Ο ρατσισμός στα σχολεία αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που επηρεάζει αρνητικά το περιβάλλον εκπαίδευσης και την ατμόσφαιρα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών. Η εκπαιδευτική κοινότητα είναι αναγκαίο να αναλάβει τον ρόλο της στην προώθηση της πολυπολιτισμικότητας, της κατανόησης και του σεβασμού προς τη διαφορετικότητα καθώς και να μάθει να διαχειρίζεται αποτελεσματικά ρατσιστικά περιστατικά στο χώρο του σχολείου.
Commentaires